Συνέντευξη του Δαυίδ Ναχμία

“Κάποια τραγούδια θυμάμαι τα άκουγα στην παιδική κι εφηβική μου εποχή, δεν έμοιαζαν με όλα τ' άλλα, τ' αφελή που έπαιζε το κρατικό ραδιόφωνο. “Θα ακούσετε τώρα ένα τραγούδι του Αττίκ με την Κάκια Μένδρη”. Και μου προκαλούσε μια περιέργεια κι ένα μυστήριο το παράξενο όνομα Αττίκ. ΄Αλλον ήχο είχαν αυτά τα τραγούδια. Ευγενικό, τρυφερό, με μια γλυκιά μα και περήφανη μελαγχολία. Έμοιαζαν βροχούλα σιγανή σε άνυδρες ψυχές. Και τα λόγια τους δραματικές ιστορίες, θλιμμένα παραμύθια, δραματικά μονόπρακτα. Η παπαρούνα που κάηκε στο κόκκινο της ομορφίας της, τα τελευταία γιασεμιά που ξεχάστηκαν στου χωρισμού το τραπέζι...”, Δαυίδ Ναχμίας.

“Καλησπέρα Αθήνα...”

Ζει σ' ένα ισόγειο στα σύνορα Χολαργού- Παπάγου, από την τζαμαρία του φαίνονται λουλούδια & δεντράκια. Δηλώνει γέννημα θρέμμα της περιοχής, παρά το γεγονός ότι γεννήθηκε στη Βομβάη, όπου έζησε τις 28 πρώτες ημέρες της ζωής του...

Το σπίτι μετατρέπεται συχνά σε studio μουσικών προβών. Έχει εργένικη αύρα & είναι λιτό. Σε περίοπτη θέση βρίσκεται το πιάνο, ενώ ολόγυρα παρατηρώ δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες παρτιτούρες. Πρόκειται για παρτιτούρες – θησαυρούς, μας εξηγεί. Φιλόξενος, ευγενικός, αφάνταστα ευρηματικός και πηγαίος στο ιδιαίτερο χιούμορ του, ο μουσικός Δαυίδ Ναχμίας μας πρόσφερε δύο ώρες συνέντευξης με πυκνούς σταθμούς σε χωροχρόνους εποχών & ανθρώπων. Στην Αθήνα της Ομόνοια Place, στην Ελλάδα της οικονομικής δυσπραγίας & στην επαύριο της μουσικής αισιοδοξίας. Τιμής ένεκεν, λοιπόν...

Συνομιλία με τις συνθέσεις Αττίκ, Γούναρη, Σουγιούλ

Η σπουδή του Δαυίδ Ναχμία πάνω στα κορυφαία ονόματα Ελλήνων συνθετών από τις αρχές του περασμένου αιώνα δεν στάθηκε τυχαία. Αντίθετα, προέκυψε μέσα από εσωτερικές ζυμώσεις και κατάλληλες εξωτερικές συγκυρίες. “Κάποια στιγμή το 2000 αποφάσισα να βρω την ταυτότητά μου, ώστε να μην είμαι μια... “περιπλανώμενη γενικότητα”, εξηγεί με χαμόγελο και προσθέτει: “Τότε εμφανίστηκε κάτι αθόρυβο. Εκείνη την εποχή ήμουν Μουσικός Διευθυντής στην εκπομπή “Όπως μας αρέσει” της ΕΡΤ. Τότε η Δήμητρα Γκουντούνα, παρουσιάστρια της εκπομπής, μου είχε ζητήσει να κλείσει ο κύκλος της σαιζόν με ένα μικρό αφιέρωμα στον Αττίκ. Η εκπομπή είχε φοβερή επιτυχία και επαναληπτικότητα, καθώς προβλήθηκε περίπου δέκα φορές μέσα σε ένα καλοκαίρι. Εκεί είπα “Αχά!” (γέλια...) και διαπίστωσα πως αυτό ήθελα να κάνω στην συνέχεια. Η πρώτη συναυλία ήρθε λίγο καιρό μετά. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2001 παίξαμε στο “Παναιτώλιον”... Στη διάρκεια της συνεργασίας μου στην τηλεόραση είχα γνωρίσει έναν πολύ σπουδαίο τενόρο, τον Γιάννη Τσελεπίδη. Με τον Γιάννη Τσελεπίδη και την Μαρία Κανελλοπούλου κάναμε την αρχή. Περίπου 1.000 άτομα ήταν οι θεατές στην πρώτη συναυλιακή μας εμφάνιση. Σύντομα ακολούθησε και δεύτερη. Κάπως έτσι ξεκίνησε το γαϊτανάκι”, αναφέρει.

Αυτό το γαϊτανάκι παρομοιάζει ο ίδιος σήμερα “με την αίσθηση να γλείφεις μέλι πάνω σε αγκάθια...”. ΄Ενας μουσικός με σημαντική πορεία αλήθεια, γιατί νιώθει την ανάγκη να μας μιλήσει για αγκάθια; “Υπάρχουν κάποια αγκάθια, τα οποία φράζουν τις πόρτες, τις πύλες και τις πηγές. Πρόκειται για τους απανταχού “πορτιέρηδες”, τους βλαχοδήμαρχους κ.λπ. Σταδιακά άρχισα να καταλαβαίνω πως είχαμε προσέλευση κόσμου, αλλά δεν είχαμε συναυλίες. Τότε αφουγκράστηκα τον καημό των συνθετών στις αρχές του 20ου αιώνα και κατάλαβα πόση πατριωτική υπόσταση ενέχεται μέσα σε αυτό. Παράλληλα, συνειδητοποίησα τους λόγους για τους οποίους δε μας σεβάστηκαν ποτέ οι ξένοι. Είναι αρκετά σαφές! Ουσιαστικά δε σεβαστήκαμε ποτέ εμείς οι ίδιοι το πολιτιστικό μας προϊόν. Αν κάποιος ξένος βρεθεί στην Βιέννη θα τον βομβαρδίσουν με Mozart, αν κάποιος πάει στην Κίνα θα τον βομβαρδίσουν με kung fu, όταν ένας τουρίστας έρχεται στην Ελλάδα θα τον φιλοξενήσουμε στην πλαστική καρέκλα...”. Τα συμπεράσματα μοιάζουν ίσως, ευκόλως εννοούμενα.

“...Όταν ήμουν πέντε ετών έφτασα τα χέρια μου στο πιάνο...”

Γεννήθηκε στην Ινδία το 1966, ενώ λίγες ημέρες μετά τη γέννησή του έφτασε στην Αθήνα. Ο ίδιος κατοικεί ανέκαθεν – με μικρά διαλείμματα- σε Παπάγου και Χολαργό. Εκεί ξεχωρίζει τον καθαρό αέρα και την ησυχία. Ο Δαυίδ Ναχμίας περιγράφει τις ομορφιές της Αθήνας και της Ελλάδας, ενώ τις συμπυκνώνει σε πιότερο μεστές διατυπώσεις: “Πρόκειται για μια χώρα τιμωρίας. Οι πολίτες είναι καταδικασμένοι να ζουν στο πιο όμορφο σημείο της γης και δεν μπορούν να το απολαύσουν. Η ιστορία άλλωστε μας παραδίδει τα πιο τρανά διδάγματα. Μας μαθαίνει πως θανάτωσαν ή τιμώρησαν προσωπικότητες όπως ο Σωκράτης, ο Θουκυδίδης κ.ο.κ. Ρωτώ αν ο ίδιος διακρίνει πρόσφατα παραδείγματα αντίστοιχης “τιμωρίας” και ο Δαυίδ Ναχμίας απαντά: “ο Σκαλκώτας αποτελεί το εναργέστερο παράδειγμα. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο συνθέτη που γνώρισε η Ελλάδα. Επομένως είμαστε σίγουρα μια χώρα τιμωρίας. Αν το καλοσκεφτούμε η χώρα μας θυμίζει μια μηχανή γκαζόν, η οποία επιδιώκει να κουρέψει όλα τα κεφάλια στο ίδιο ύψος. Καμιά φορά αναρωτιέμαι μήπως στην Ελλάδα στόχος είναι να πετύχουμε το χειρότερο επίπεδο και η προσπάθεια όσων θέλουν να αντισταθούν σε αυτό το δόγμα φτάνει -βίαια- ως μια μέτρια στάθμη πραγμάτων”.

Πιάνο ξεκίνησε σε ηλικία μόλις πέντε ετών. Μουσικές καταβολές στην οικογένεια υπήρχαν, δεδομένου πως ο παππούς και συνονόματός του, ο στρατιωτικός Δαυίδ Ναχμίας ήταν... Αρχιμουσικός στο Στρατό! “Ψάχνοντας να ανακαλύψω τα origins, βρήκα γαλλικά chancons. Δεν είναι τυχαίο πως από την ηλικία των 0 εώς και 5 ετών το παιδί εισπράττει και “ρουφά” εικόνες, εντυπώσεις, σκέψεις. Τα στοιχεία αυτά θα ανακυκλώσει στην υπόλοιπη ζωή του. Το νανούρισμα που τραγουδά η μαμά στην κούνια θα σε συντροφεύει ως τον θάνατο... Πιστεύω επομένως, πως οι σημερινές μου μουσικές διαδρομές, έχουν βαθιές ρίζες”.

Οι συναυλίες στην Τεχνόπολη, τα φουγάρα στο Γκάζι, ο καπνός της αναπόλησης

Την περασμένη Τρίτη βρισκόμουν ανάμεσα στους θεατές της παράστασης “Καλησπέρα Αθήνα” στο αμφιθέατρο του 9.84 στο Γκάζι. Μελωδίες και στίχοι από την εποχή του Μεσοπολέμου, ελληνικά ταγκό και η ατμόσφαιρα μιας νοσταλγικής εποχής σε μια Αθήνα από τα παλιά ζωήρεψαν μέσα από το πιάνο του Δαυίδ Ναχμία, το ακορντεόν, την τρομπέτα, το κλαρινέτο, το φλάουτο, το σαξόφωνο και το βιολί. Δύο ώρες ο Αττίκ, η Βέμπο, ο Σουγιούλ, ο Νίκος Γούναρης, ο Σακελλάριος και ο Γιαννίδης ταξίδεψαν από τις νότες της εποχής στους θεατές του σήμερα. Η αύρα τους άγγιζε άλλοτε τις μπροστινές κι άλλοτε τις πίσω θέσεις, ενώ εναλλάσσονταν στις σιωπές της συγκίνησης πριν από το χειροκρότημα που πλημμύριζε τρυφερά την αίθουσα.

Μια δεμένη παρέα μουσικών με τον Δαυίδ να διευθύνει τις παρτιτούρες μέσα από τις νότες του πιάνου του. Πειράζονταν μεταξύ τους, χαμογελούσαν με αθωότητα. “Σπάνιο!”, σκέφτηκα σιωπηρά. Λίγες ημέρες μετά ομολογώ στον Δαυίδ τις σκέψεις μου. Ο ίδιος εξηγεί: “Ως στρατολόγος στην μουσική μας ομάδα τα μάτια μου είναι στραμμένα στις ψυχές. Θέλω κοντά μας πρωτίστως ωραίους ανθρώπους. Τι να σημαίνει αυτό; Ανθρώπους οι οποίοι χαίρονται απλά με την χαρά. Ξέρεις, την χαρά και την ευτυχία ο άνθρωπος τη διαχειρίζεται δύσκολα. Ο “πόλεμος της ειρήνης”, ο οποίος ξεσπά καθημερινά γύρω μας σήμερα, συνιστά το πιο “μουλωχτή” συνθήκη που έχει υπάρξει ως και σήμερα. Οι άνθρωποι φοβούνται και αγωνιούν μήπως ανοίξουν οι “ασκοί του Αιόλου” και συνειδητοποιήσουν ότι τόσα χρόνια κοιτάζαμε το ταβάνι και χάναμε τον ουρανό! Στις πρόβες τυχαίνει κάποιος μουσικός να αργήσει, κάποιοι να είναι περισσότερο συνεπείς κ.ο.κ. Δε με ενδιαφέρει αυτό. Εγώ επιθυμώ να μην οιωνίζεται η ατμόσφαιρα της πρόβας μου με σκόρπια ή παράταιρα στοιχεία, με ενδιαφέρει να μη χαλάσει το κλίμα μεταξύ μας, να κινούμαστε στην ίδια παράλληλο! “Εν το παν” υποστήριζαν οι αρχαίοι πρόγονοι... ”.

Στις δύο ξεχωριστές φετινές παραστάσεις “Καλησπέρα Αθήνα” και “Απ' το ρετρό στο μιούζικαλ” ο Δαυίδ Ναχμίας και οι μουσικοί παρουσίασαν εβδομήντα περίπου μουσικά κομμάτια! Η προεργασία των συναυλιών ανήκει φυσικά στον Δαυίδ, ο οποίος μελέτησε και έγραψε αμέτρητες παρτιτούρες. Ο ίδιος μας εξηγεί πως μελετά 3- 4 ώρες καθημερινά, ενώ η προσωπική του ψυχανάλυση πραγματοποιείται πάνω από παρτιτούρες, ώρες ατέλειωτες. Για καλή του τύχη μάλιστα, οι γείτονες μοιάζουν να απολαμβάνουν τον μουσικό τους συγκάτοικο, καθώς σπάνια παραπονιούνται...

“Η τηλεόραση κοιμίζει, το διαδίκτυο είναι ο εφαρμοσμένος κομμουνισμός”

Ο Δαυίδ Ναχμίας αποτέλεσε έναν από τους ανθρώπους-κλειδιά πίσω από τις ποιοτικές εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης των τελευταίων χρόνων. Από το 2001 ως και το 2005 ήταν οι “Ιχνηλάτες”, ενώ από το 2005 και έπειτα η εκπομπή τιτλοφορήθηκε “Τιμής ένεκεν”. “Μετά από δέκα χρόνια δουλειάς ως δημοσιογράφος, ομολογώ πως νιώθω καλύτερος άνθρωπος. Γνώρισα πολλά, διάβασα πάρα πολύ και κυρίως αγάπησα περισσότερο τους ανθρώπους...”, δηλώνει στα “Τοπικά νέα” και θυμάται συνεντεύξεις με την Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ, αμέτρητους ποιητές και μουσικούς... “Επιχείρησα μια βουτιά στην ποίηση! Διάβασα ελληνική ποίηση και σύγχρονους ποιητές, πήγαινα στις συνεντεύξεις καλά διαβασμένος!”.

Χαρακτηρίζει την τηλεόραση ως την “κτήση των ακτημόνων”, ενώ περιγράφει το διαδίκτυο μιλά με ανταύγειες δημοκρατικότης επιρροής. “Το διαδίκτυο είναι ο υπαρκτός κομμουνισμός. Εκεί έχεις την επιλογή να δεις ή να εισπράξεις αυτό που θες. Σε βοηθά πραγματικά να σκεφτείς όπως θέλεις εσύ!”. Συζητώντας περί κουλτούρας ωστόσο, ο ίδιος μας εξηγεί πως “κουλτούρα είναι τα πάντα! Είναι αυτό που μένει όταν ξεχάσεις αυτό που έκανες... Υπάρχουν δάσκαλοι γύρω μας. Δασκάλα είναι και η Μενεγάκη ή η Ρούλα Κορομηλά, δάσκαλος είναι και ο Αξελός, ο Παπαγιώργης, ο Ευγένιος Αρανίτσης. Εσύ θα επιλέξεις τους δασκάλους σου, η γνώση έρχεται και επικάθεται. Όταν συνομιλούσα με τον Τσαγκάρη σε μια συνέντευξη, ο ίδιος μου ανέφερε πως απέκτησε παιδεία από τον τρόπο που κοιτούσε τον Ρίτσο να ανάβει την πίπα του κ.ο.κ.... Κάποτε πάλι, άκουσα κάποιον να οριοθετεί το ταλέντο. Ο ίδιος εξηγούσε πως το ταλέντο δεν είναι ταλέντο, είναι περιπέτεια. Αργά ή γρήγορα διαπίστωσα πως υπάρχουν γύρω μας θησαυροί, κατάλαβα τις συγχορδίες και την ποίηση... ”.

“Ποιος τολμά να μιλά για κρίση σήμερα;”

Περί κρίσης ο Δαυίδ Ναχμίας σχολιάζει: “Ποιος ανισόρροπος τολμά να μιλά για κρίση σήμερα; Ποιος τολμά να μιλήσει αν δεν έχει δει τουμπανιασμένα σώματα να στοιβάζονται νεκρά το ένα πάνω στο άλλο; Το 1941 ήταν μια εποχή κρίσης. Το Ημερολόγιο Κατοχής του Ιωάννου περιγράφει ενδεικτικά, το κλίμα μιας εποχής κρίσης. Εκεί γράφεται το καθημερινό διαιτολόγιο της εποχής... “Σήμερα φάγαμε ένα φασόλι κ.ο.κ.”. Δε δέχομαι να ακούω ανθρώπους να μιλούν για κρίση. Ας πουλήσουν την τηλεόραση πλάσμα... Η τηλεόραση άλλωστε είναι η κτήση των ακτημόνων!”.

Το λυκόφως ενός φασουλή

Μιλά με γνώσεις, χαρακτηρίζει εαυτόν ως “χαρτοπόντικα” που τρυπώνει στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Η κουβέντα μαζί του είναι γοητευτική, συχνά παραθέτει επιστημονικές γνώσεις, εμπειρίες, ρήσεις. “Η ευτυχία είναι η συνεισφορά, όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς χαρά!”, λέει μεταξύ άλλων και προσθέτει “φέτος κατάλαβα πως απαραίτητη προϋπόθεση της ευτυχίας είναι η άδεια της συνεισφοράς! Αλλιώς όλα μοιάζουν με το λυκόφως ενός φασουλή, ο οποίος δεν κατάφερε να κάνει τον κόσμο να γελάσει και αποφάσισε να τον κάνει να κλάψει! Οπότε το ζήτημα είναι να μην γίνεις ένας καταπιεσμένος καλλιτέχνης. Ο Κούντερα περιέγραφε αυτούς τους ήχους των καπατπιεσμένων καλλιτεχνών σαν.... “κομμένες εξάτμισεις στην ψυχή μας. Καταπιεσμένοι καλλιτέχνες γεννιούνται όταν δεν υπάρχει αυτοσυνειδησία. Η κρίση βοηθά να καταλαβαίνουμε τις αξίες... Αξίζει ότι πραγματικά έχεις μέσα στην ψυχή σου! Όλοι λειτουργούν σαν υπάλληλοι καλοκουρδισμένοι, πρέπει να θραύσουμε το κέλυφος”.

Καλημέρα Αθήνα!

Χαρακτηρίζει την Αθήνα σήμερα “αφηρημένη, σαν μια παγκοσμιοποιημένη ολότητα που μαιμουδίζει τα ξένα πρότυπα...”. Επιλογικά τον ρωτώ σε ποιον θεατή, ο ίδιος και οι μουσικοί του απηύθυναν το φετινό καλωσόρισμα “Καλησπέρα Αθήνα!”. Ο Δαυίδ Ναχμίας μας απαντά αμέσως “σ' εκείνον που έχει καρδιά, στον θεατή που νιώθει και μπορεί να βιώσει όσα διαδραματίζονται πίσω από τον πρώτο φόνο”.

Πηγή www.e-topikanea.gr